Esperantilo strona główna
wersja w esperanto

Ogólnie

Maszynowe tłumaczenie (albo komputerowe tłumaczenie) w Esperantilo bazuje na semantycznej analizie i wielojęzycznym leksykonie. Jakość tłumaczeń zależy w wielkiej mierze od leksykalnego materiału. Ponieważ leksykalny materiał w Esperantilo jest zbudowany w większej części automatycznie, tłumaczenie często potrzebuje ręcznego ulepszenia. Te ulepszenia mogą dokonywać także użytkownicy programu. Esperantilo ofiaruje dialogi dla wglądu i redakcji leksykalnego materiału. Leksykon Esperantilo zawiera nie jedynie wyrazowe pary (słowo - tłumaczenie) lecz także dalsze informacje o fleksji lub gramatyce polskiego tłumaczenia. Wszystkie zmiany są protokułowane w lokalnym pliku i mogą zostać wyeksportowane i wysłane pod adres mail@xdobry.de, aby zostały wpisane we słowniku kolejnej wersji programu. W ten sposób lokalne ulepszenia słownika mógł być rozpowszechniane do każdego użytkownika programu. Słownik może być ulepszany wspólnie przez językowych specialistów. Ponieważ program Esperantilo jest otwartym programem, słownik może zawsze być eksportowany do czytelnego formaty a także całe spisy słów mogą zostać importowane.

Jak polepszyć tłumaczenie?

Po pierwsze przetłumacz całe zdanie funkcją "Tłumacz zawartości edytora tekstu". Możesz selekcjonować konkretne zdanie. W nowym oknie możesz obejrzeć wynik. Przez kolory słów jest widoczne, gdzie system miał problemy z tłumaczeniem.
podkład esperanto tłumaczenie nie jest znane
podkład Esperanto program nie mógł wiernie przetłumaczyć ten element
podkład Esperanto przyzwoite tłumaczenie dla gramatycznej cechy nie zostało znalezione
litery Esperanto fleksja nie jest określona we słowniku
litery Esperanto rodzaj nie został rozpoznany
litery Esperanto przypadek nie został rozpoznany
litery Esperanto istnieją liczne synonimy
litery Esperanto istnieją liczne nieuporządkowane synonimy
litery Esperanto może dalekie maszynowe słowotwórstwo

Ty także możesz zaznaczyć jedno zdanie i przez menu "Redaguj > Inspektuj tłumaczenie zdania" obejrzeć szczegółowo jak zdanie jest tłumaczone.
Inspektilo por tradukado

Błędy w tłumaczeniu

Błędy fleksyjne - (zaznaczane kolorem niebieskim)

Polska fleksja jest bardzo skomplikowana i zawiera wiele wyjątków. Dla czasowników i rzeczowników jest możliwe zdefiniować fleksyjną grupę dla każdego słowa. Wyjątki muszą być wpisane specjalnie.

Fleksja czasowników

Pole "fgrupo" koresponduje z fleksyjnymi grupami według Jana Tokarskiego, które są także używane w nieomal wszystkich słownikach polskiego języka. (tu patrz na tablice z końcówkami)
wyjątki są wpisane specjalnie. 
por iść - fgrupo = "IX {1lp idę} {3lp idzie} {3lm idą} {p3lp szedł} {p3lpze szła} {p3lm szli} {p3lmn szły}
fleksio por verbo 'iri'

Gramatyka

Aspekty:

Fleksja rzeczowników

Ja używałem system klasyfikacyjny Grzegorza Jagodzińskiego. Tutaj informacje źródłowe

specjalne gramatyczne skróty pola fleksio
specjalne skróty "fgrupo"

Błędy w słowniku

Często jedno słowo esperanta koresponduje z licznymi polskimi słowami. Algorytm tłumaczeniowy próbuje znaleźć należyte tłumaczenie według gramatycznych opisów albo według określonego ładu. Jeśli metoda nie wyodrębniała tłumaczenia, w tym przypadku pierwsze albo nieokreślone tłumaczenie będzie użyte.

Reguły przy rzeczownikach

Program odróżnia dwa gramatyczne przypadki. Metoda wybiera słowo według zapotrzebowania 
Mi estas homo. - Ja jestem człowiekiem.
Ni estas homoj. - My jesteśmy ludźmi.
Jeśli istnieje jedynie tłumaczenie bez liczby pojedynczej program próbuje zmienić liczbę zdania. 
Okulvitro estas peza - Okulary są ciężkie

Prawidła przy Czasownikach

Program odróżnia gramatyczny aspekty czasowników. Nieomal każdy czasownik w Esperanto koresponduje z dwoma czasownikami (albo więcej) w języku polskim. Dokonane czasowniki nie mają czasu teraźniejszego. Przy czasie przyszłym program preferuje czasowniki dokonane. Przy czasie przeszłym program preferuje czasowniki dokonane. Przy specjalnych czasowych okolicznikach są wybierane czasowniki niedokonane. Przykłady 
Li kreas la metodon - On stwarza metodę
Li kreos la metodon - On stworzy metodę
Li kreis la metodon - On stworzył metodę
Przy licznych czasownikach w leksykonie brakuje opis gramatycznego aspektu.

Prawidła przy Przymiotnikach

Stopniowanie jest osiągnięte z opisu pola "fleksyjna grupa" (fgrupo) komp 
rapida; szybki {komp szybszy}

Prawidła przy Przysłówkach

Stopniowanie jest osiągnięte z opisu pola "fleksyjna grupa" (fgrupo) komp 
rapide; szybko {komp szybciej}

Kolejność

Ostateczny wybór jest dokonany według numeru kolejności. Czym niższy jest numer (za wyjątkiem zera) tym ważniejsze jest tłumaczenie (synonim). Numer 1 jest wybrany w pierwszej kolejności.
Przykład: 
komuniki - zameldować dk 0
komuniki - zawiadamiać ndk 0
komuniki - przekazywać ndk 0
komuniki - komunikować nkd 1
komuniki - powiadamiać nkd 0
komuniki - zakomunikować dk 2
Według powyższych opisów program wybierze czasownik "komunikować" albo "zakomunikować" według zapotrzebowań tłumaczenia. Obierz kolejność w ten sposób, że reflektuje on najlepsze prawdopodobieństwo użycia w tłumaczeniu.

Gramatyczne błędy - Transformacja przypadku

Fałszywy przypadek przy dopełnieniach

Esperanckie i polskie przypadki często nie korespondują między sobą. Esperancki biernik może być w języku polskim "Biernikiem", "Dopełniaczem" albo "Nadrzędnikiem". Także dla okoliczników zmieniają się przypadki i przyimki.
Przykłady: 
Li regas la grupon. - On przewodzi grupie (Celownik) - Priskribo {A C}
Li lernas mastrumadon. - On uczy się gospodarki (Dopelniacz) - Priskribo {A D}
Podobne przykłady można opisać także dla okoliczników przyimkowych

Transformacja przyimków

Program może przeistaczać dla określonego czasownika okoliczniki przyimkowe albo dopełnienie do innych polskich przyimków albo przypadku.
Transformacje trzeba zdefiniować w leksykalnym polu "gramatyko".
Przykłady 
atendi - {A {na B}}
# Akuzativo estas transformota al prepozicia elparolo (prepozicio "na" mit kazo "biernik"
kredi - {je {w B}}

Zwyczajna transformacja: 
al {D do}
anstataŭ {B zamiast}
antaŭ {N przed}
apud {D obok}
da {D {}}
de {D z}
depost {D od}
disde {D {osobna od}}
dum {D {w czasie}}
ekde {D {z początku}}
ekster {C {na zewnątrz}}
el {D z}
en {Ms w D do}
inter {N pomiędzy}
je {D ?}
kontraŭ {D przeciw}
krom {D oprócz}
kun {N z}
laŭ {D według}
malantaŭ {D {z tyłu}}
malgraŭ {D pomimo}
per {N {}}
po {B po}
por {D dla}
post {Ms po}
preter {D obok}
pri {Ms o}
pro {D {z powodu}}
sen {D bez}
sub {N pod B pod}
super {N ponad}
sur {Ms na B na}
tra {B przez}
trans {B poprzez}
ĉe {D przy}
ĉirkaŭ {D wokół}
ĝis {D do}

Przysłówkowe okoliczniki

Jako skrótów w Esperanto często używa się okoliczniki przysłówkowe. Często to wymaga także transformacji przypadku. W Esperantilo okoliczniki przysłówkowe nie mogą zostać zdefiniowane przez użytkownika. Można jednak wywierać wpływ na tłumaczenie.
Przykłady: 
kaze de - w przypadku + D - Priskribo {de D}
rilate (akuzativo) - w zwiazku z + N - Priskribo {A N}

Automatyczna polska morfologia

Przez opcję (zobacz menu tłumaczenie> Ustawienia> wyprowadź tłumaczenia automatycznie) ty możesz używać automatyczne słowotwórstwo. Komputer może wyprowadzać nowe polskie słowa albo opisywać słowa według przykładu esperanckiego słowotwórstwa.

Przykłady 
neŝaĝa - niemądra
refari - robić ponownie
# konatajn musteroj (laŭ regexp sintakso, komprenebla por programistoj)
ge(.+o) $v $t
ne(.+a) $v nie$t
ĉi(.+a) $v tego$t
ĉi(.+e) $v tego$t
ĉi-(.+a) $v tego$t
ĉi-(.+e) $v tego$t
ne(.+o) $v {nie $t}
ne(.+i) $v {nie $t}
ne(.+) $v {nie $t}
mal(.+) $v {$t inaczej}
(.+)iĝi ${v}i {$t się}
(.+)adi ${v}i {$t ciągle}
eks(.+o) $v eks-$t
pra(.+o) $v pra-$t
re(.+i) $v {$t ponownie}
(.+)o ${v}i {czasownik odrzeczownikowy}
Funkcja jest doświadczalna. Teksty mogą mieć bardzo sztuczny charakter. Powinno się użytkować to, jeśli zrozumienie tekstu, jest ważne.

Odwrotne słowotwórstwo esperanckich słów

Esperanckie słowotwórstwo jest bardzo produktywne, bardziej aniżeli w języku polskim. Dlatego użytkuje się często w polskich tłumaczeniach liczne słowa dla jednego esperanckiego słowa. Lecz jest możliwe przekształcać te słowotwórstwo do bardziej bazowej postaci, która jest bardziej podobna do języka docelowego.

opcją (zobacz menu tłumaczenie> Ustawienia> odwróć esperanckie słowotwórstwo) ty możesz włączyć albo wyłączać tą funkcję.

Przykłady 
similas - estas simila
gravas - estas grava
purigi - igi pura
libreto - eta libro
# regexp sintakso (komprenebla por programistoj)
fi(.+o)(n|jn|j)? {fia $v$f}
fi(.+)(i|as|os|is|u|us) {fie $v$f}
fi(.+a)(n|jn|j)? {fie $v$f}
fi(.+e) {fie $v}
(.+)eto(n|jn|j)? {eta$f ${v}o$f}
(.+)ego(n|jn|j)? {ega$f ${v}o$f}
(.+)aĉo(n|jn|j)? {aĉa$f ${v}o$f}
(.+)ig(i|as|os|is|u|us) {ig$f ${v}a}
(.+)iĝ(i|as|os|is|u|us) {iĝ$f ${v}a}
(.+)inda(n|jn|j)?  {inda$f de ${v}o}
(.+)enda(n|jn|j)?  {enda$f de ${v}o}
(.+)(i|as|os|is|u|us) {est${f} ${v}a}
(.+)ero(n|nj|j)? {ero$f de ${v}o}
(.+)aro(n|nj|j)? {aro$f de ${v}oj}
(.+)ujo(n|nj|j)? {ujo$f por ${v}o}
(.+)grupo(n|jn|j)? {grupo$f de ${v}oj}
funkcja jest doświadczalna.

Inne błędy w tłumaczeniu

Istnieją problemy w tłumaczeniu, które nie mogą być rozwiązane automatycznie albo które obecnie nie są obrabiane przez program. Ty możesz (zobacz menu tłumaczenie> Interaktywne tłumaczenie) używać tak zwane interaktywne tłumaczenie. W tym trybie ty możesz wywierać wpływ na tłumaczenie w czasie półautomatycznego tłumaczenia.

Internetowe Linki